Koja dokumentacija je potrebna za ostvarivanje prava na povrat PDV-a pri kupovini prvog stana? Uslovi i postupak refundacije PDV kupcu prvog stana regulisani su Zakonom o porezu na dodatu vrednost i Pravilnikom o postupku ostvarivanja prava na povraćaj PDV i o načinu i postupku refakcije i refundacije PDV. Ukoliko prvi put kupujete nepokretnost, možete ostvariti pravo na povrat PDV-a do 40m2, kao i na dodatnih 15m2 za svakog člana domaćinstva koji prethodno nije imao nekretninu u svojini.
Uslovi za refundaciju – povrat PDV kupcu prvog stana
Pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, na osnovu podnetog zahteva, ima fizičko lice – punoletni državljanin Republike, sa prebivalištem na teritoriji Republike, koji kupuje prvi stan (u daljem tekstu: kupac prvog stana). Član 56a Zakona predviđa da kupac prvog stana može da ostvari refundaciju PDV, pod sledećim uslovima:
- da od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu kojeg stiče prvi stan nije imao u svojini, zajedničkoj svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike;
- da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca, odnosno na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom u slučaju prodaje stana kao hipotekovane nepokretnosti, odnosno u izvršnom postupku kada se uplata cene stana sa PDV vrši uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom;
Pravo na refundaciju PDV kupcu prvog stana može se ostvariti za stan čija površina za kupca prvog stana iznosi do 40 m2, a za članove njegovog porodičnog domaćinstva do 15 m2 po svakom članu koji nije imao u svojini, zajedničkoj svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Republike u periodu od 01. jula 2006. godine, a za vlasnički udeo na stanu do površine srazmerne vlasničkom udelu u odnosu na površinu do 40 m2, odnosno do 15 m2.
Odgovor na pitanje šta se u smislu povrata PDV kupcu prvog stana smatra stanom – daje Pravilnik, koji predviđa da se stanovima smatraju stambeni objekti, ekonomski deljive celine u okviru tih objekata, kao i vlasnički udeli na tim dobrima.
Porodičnim domaćinstvom kupca prvog stana, u smislu povrata PDV smatra se zajednica života, privređivanja i trošenja prihoda kupca prvog stana, njegovog supružnika, kupčeve dece, kupčevih usvojenika, dece njegovog supružnika, usvojenika njegovog supružnika, kupčevih roditelja, njegovih usvojitelja, roditelja njegovog supružnika, usvojitelja kupčevog supružnika, sa istim prebivalištem kao kupac prvog stana.
Pravo na refundaciju PDV može se ostvariti samo na osnovu ugovora o kupoprodaji stana overenog posle stupanja na snagu izmena Zakona o PDV kojim je ova refundacija uvedene, odnosno na osnovu ugovora o kupoprodaji stana overenog nakon 08. 07. 2007. godine.
Podnošenje zahteva za refundaciju PDV kupcu prvog stana
Odredbom 10a Pravilnika o postupku ostvarivanja prava na povraćaj PDV i o načinu i postupku refakcije i refundacije PDV, predviđeno je da kupac prvog stana iz člana 56a Zakona o PDV ostvaruje refundaciju PDV u skladu sa Zakonom, na osnovu pismenog zahteva, koji podnosi nadležnom poreskom organu.
Nadležni poreski organ je organizaciona jedinica Poreske uprave koja je nadležna za prijem evidencione prijave obveznika PDV – prodavca stana.
Zahtev iz stava 1. ovog člana podnosi se na Obrascu RFN – Zahtev kupca prvog stana za refundaciju PDV, koji možete preuzeti na sledećem linku: RFN OBRAZAC.
Uz zahtev za povrat PDV dostavlja se sledeća dokumentacija:
- izvod iz matične knjige rođenih;
- uverenje o državljanstvu;
- dokaz o prebivalištu (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu);
- overena kopija ugovora o kupoprodaji stana;
- račun ili drugi dokument koji služi kao račun o kupoprodaji stana u kojem je iskazan PDV;
- dokaz da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena uplatom na tekući račun prodavca, odnosno dokaz da je na ime ugovorene cene stana sa PDV isplaćen iznos koji nije manji od iznosa PDV obračunatog za prvi prenos prava raspolaganja na stanu uplatom na tekući račun prodavca u slučaju kupovine stana pod neprofitnim uslovima iz člana 56a stav 3. Zakona;
- overena izjava kupca stana da kupuje prvi stan.
Ako kupac prvog stana zahteva refundaciju PDV i po osnovu člana, odnosno članova njegovog porodičnog domaćinstva, pored dokumenata iz stava 5. ovog člana, dostavlja i:
- dokument kojim se potvrđuje da je fizičko lice po osnovu koga kupac prvog stana zahteva refundaciju PDV član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana u skladu sa članom 56a stav 6. Zakona;
- dokaz o prebivalištu člana porodičnog domaćinstva (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu).
Izjava kupca stana da kupuje prvi stan ovog člana daje se na obrascu koji možete preuzeti na sledećem linku: IZJAVA KUPCA PRVOG STANA.
Kontrola ispunjenosti uslova za povrat PDV kupcu prvog stana
Nakon prijema zahteva, poreski inspektor nadležne jedinice Poreske uprave pre svega provera da li je zahtev podnet nadležnom organu poreske uprave, kao i da li je uz zahtev podneo sve dokaze propisane Pravilnikom. U slučaju neneadležnosti, poreski inspektor po službenoj dužnosti upućuje zahtev i prateću dokmentaciju nadležnoj jedinici Poreske uprave, dok u slučaju nedostataka u pogledu dokaza i dokumentacije, poreski inspektor u skladu sa pravilima upravnog postupka poziva podnosioca da dopuni dokumentaciju u određenom roku. U slučaju da podnosilac zahteva ne postupi po uputstvu, poreski inspektor zaključkom odbacuje zahtev.
Dok se kontrola ispunjenosti uslova u pogledu državljanstva i prebivališta vrši jednostno, uvidom u javne evidencije, kontrola ispunjenosti uslova u pogledu svojine odnosno susvojine na stanu od dana 01.07.2006. godine, pa do dana overe kupoprodajnog ugovora odvija se u nešto složenijoj proceduri i zahteva razmenu podataka između državnih organa.
Nadležna jedinica poreske uprave, pored izjave kupca, od jedinice lokalne samouprave nadležnog za utvrđivanje poreza na imovinu na teritoriji na kojoj kupac prvog stana ima prebivalište pribavlja potvrdu o činjenici da se kupac prvog stana ili članovi njegovog domaćinstva ne vode u evidenciji obveznika poreza na imovinu. Ovu potvrdu može pribaviti i sam podnosilac zahteva i priložiti ga uz zahtev.
Pravo na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana priznaje se i u sledećim slučajevima:
- licu koje na osnovu overenog ugovora o kupoprodaji stana u potpunosti isplati prodavcu ugovorenu cenu stana sa PDV, delom u novcu, a delom u dobru, pri čemu napominjemo da je inspektor dužan da u postupku donošenja rešenja o refundaciji utvrdi sve činjenice koje su od značaja za ostvarivanje prava na refundaciju PDV, u skladu sa propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija (Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srbije broj: 413-00-1863/2010-04 od09.06.2010. godine);
- u slučaju kada kupac stana kao nužni naslednik ostavioca- supružnika ostvari pravo na novčanu nadoknadu po osnovu nužnog naslednog dela (što ima obligaciono- pravni karakter), kao i novčanu nadoknadu po osnovu zajedničkog sticanja u braku sa ostaviocem pri čemu nužnom nasledniku nijednim aktom nije utvrđeno pravo svojine, odnosno susvojine na toj porodično stambenoj zgradi, taj nužni naslednik, sa aspekta primene propisa kojima se uređuje oporezivanje potrošnje PDV, nije imao svojinu, odnosno susvojinu na porodičnoj stambenoj zgradi- predmetu zaostavštine. S tim u vezi, nužni naslednik kao kupac stana, a uz ispunjenje ostalih propisanih uslova, može da ostvari pravo na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana(Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srbije broj: 413-00-2263/2008-04 od27.01.2010. godine);
- kupcu prvog stana koji je stekao državljanstvo Republike Srbije poreklom i koje se državljanininom Republike Srbije smatra rođenjem, naime u ovom slučaju obnova upisa činjenice državljanstva Republike Srbije ne utiče na državljanski status kupca prvog stana(Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srbije broj: 413-00-02378/2009-04 od27.11.2009. godine);
- kupcu prvog stana kada na osnovu overenog ugovora o kupoprodaji stana u objektu koji je u izgradnji, kupac prvog stana isplati prodavcu u potpunosti ugovorenu cenu stana sa PDV (Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srbije broj: 413-00-1104/2007-04 od03.10.2007. godine);
- kupcu prvog stana koji je u momentu overe ugovora o kupoprodaji imao prijavljeno boravište u inostranstvu;
- kupcu prvog stana kada je ugovorena cena stana u potpunosti isplaćena prodavcu od strane trećeg lica, na osnovu ugovora koje to lice ima sa kupcem prvog stana(npr. na osnovu ugovora o preuzimanju duga, asignacije ili ugovora o jemstvu), Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srbije broj: 413-00-748/2010-04 od06.07.2010. godine.
